رازی، محمدبن زکریا
( ملیت: ایرانی قرن: ۳ )
نام وی محمد و نام پدرش زکریا است. رازی فیلسوف، عالم طبیعی، شیمیدان و پزشک بزرگ ایران اسلامی و ملقب به جالینوس المسلمین از مفاخر مشاهیر جهان و یکی از نوابغ روزگار قدیم است. مورخان شرقی در کتاب هایشان او را محمد بن زکریای رازی خوانده‌اند، اما اروپائیان و مورخان غربی از او به نام های رازس Rhazes=razes و رازی Al-Razi در کتاب های خود یاد کرده‌اند. به گفته ابوریحان بیرونی وی در شعبان سال ۲۵۱ هجری (۸۶۵ میلادی) در ری متولد شده و دوران کودکی و نوجوانی و جوانی‌اش دراین شهر به تحصیلات در فلسفه و ریاضیات و نجوم و ادبیات پرداخت . چنین شهرت دارد که در جوانی عود می‌نواخته و گاهی شعر می‌سروده‌است. بعدها به کار زرگری مشغول شد و پس از آن به کیمیاگری روی آورد، وی در سنین بالا علم طب را آموخت. ابوریحان بیرونی معتقد است او در ابتدا به کیمیا اشتغال داشته و سپس در اثر کار زیاد با مواد تند ، تیز و بو چشمش آسیب دید، وی برای درمان چشم به پزشکی روی آورد. رازی در سی سالگی به بغداد رفت و چون بر بیمارستان مقتدر گذر کرد به طب دلبستگی یافت و به تحصیل این علم پرداخت و چون در آن چیره دست شد، به ری بازگشت و به خدمت منصوربن اسحاق حاکم ری در آمد و سرپرست بیمارستان ری شد. بعدها به بغداد رفت و ریاست بیمارستان مقتدر را بر عهده گرفت و شهرت وی در بغداد به جایی رسید که سابقه نداشت. محل و تاریخ وفات محمد رازی به درستی مشخص نیست، بیرونی وفات او را در ماه شعبان سال ۳۱۳ هجری نوشته و تعداد تألیف های وی را بیش از پنجاه و شش کتاب و رساله دانسته است. از مهمترین آثار او یکی «الحاوی» است که به نظر از «قانون» ابن سینا مهمتر است. این کتاب چند قرن مورد مطا لعه و مراجعه، بلکه تنها کتاب اصلی درسی طب به شمار می رفته است. الحاوی دائره المعارفی بوده که اکنون تمام آن در دست نیست. محمد رازی این کتاب را به صورت یادداشتهای متعددی تهیه کرده بود و بعد از مرگ وی به دستور ابن عمید از روی یادداشتهای او کتاب را استنساخ و تنظیم کردند. مقدار زیادی از نتایج آزمایشها و مطالعات رازی در این کتاب جمع است.اثر دیگر رازی «طب المنصوری» است که به نام منصور بن اسحاق حاکم ری تألیف و تنظیم شده است. طب المنصوری و برخی از رساله های طبی دیگر محمد رازی به زبان لا تین ترجمه و چاپ شده و مورد استفاده اروپاییان بوده است. کتاب «من لا یحضره الطبیب» اثر دیگر وی شامل دستورهای ساده برای معا لجات گوناگون است. کتاب دیگر او «برء الساعه» است. در علم کیمیا باید رازی را سرآمد دانشمندان اسلامی دانست. از کارهای مهم او که متکی به آزمایشهای متعدد بوده، کشف جوهر گوگرد (اسید سولفوریک) و الکل است. محمد رازی کتابهای متعدد در کیمیا به رشته تحریر در آورده است که از آن جمله «کتاب الاکسیر» و «کتاب التدبیر» را باید نام برد. این فیلسوف و پزشک نا می ایران علاوه بر علم وسیع کیمیا و پزشکی جهانگیر، در فلسفه نیز دارای تحقیقات عمیقی است که مورد توجه و اهمیت می باشد. از کتابها و آثار فلسفی او اکنون جز تعداد معدودی در دست نیست، ولی آن چه از فهرست بیرونی و سایر مأخذ بر می آید. وی کتابهای متعدد در کلیات مسا یل طبیعی و منطقیات و ما بعدا لطبیعیه داشته است و آنها عبارتند از کتابهای: سمع الکیان الهیولی الصغیر و الهیولی الکبیر محمد رازی نه فقط در طب به تجربه دست می زد بلکه آزمایش را در کلیه مباحث علوم طبیعی ضروری می دانست. وی آزمایشهای شیمیایی خود را با چنان دقتی تشریح و توصیف کرده که امروزه هم هر شیمیدانی می تواند عیناً آن را مجددا به معرض آزمایش درآورد. رازی مواد شیمیایی را طبقه بندی کرد، وی نخستین کسی است که کلیه اشیای عالم را به سه طبقه حیوانات، نباتات، جامدات تقسیم کرده است. مسعودی در کتاب التنبیه و الاشراف گفته است که: رازی در سال ۳۱۰ هجری کتابی در سه مقاله راجع به فلسفه فیثا غوری نگاشت و بعید نیست این توجه به فلسفه فیثاغوری جدید نتیجه تعلم رازی نزد ابوزید بلخی بوده باشد که از شاگردان کندی و متوجه فلسفه فیثاغوری جدید بود. استادان زکریای رازی : مورخان طب و فلسفه در قدیم به تفاریق استادان رازی را سه تن یاد کرده‌اند: ابن ربن طبری: زکریا در طب شاگرد وی بوده است. ابوزیذ بلخی: حکیم زکریای رازی در فلسفه شاگرد وی بوده است. ابوالعباس محمد بن نیشابوری: استاد محمد بن زکریا رازی در حکمت مادی (ماترلیسیم) یا گیتی‌شناسی بوده است. دانش شیمی ، پزشکی و طبیعت شناس بزرگ ایرانی را پدر شیمی یاد کرده‌اند، از آن رو که دانش کیمیایی کهن را به علم شیمی نوین دگرگون ساخت. ابن ندیم از قول رازی گفته است: “روا نباشد که دانش فلسفه را درست دانست و مرد دانشمند را فیلسوف شمرد، اگر دانش کیمیا در وی درست نباشد و آن را نداند.” مکتب کیمیا : رازی مکتب جدیدی در علم کیمیا تأسیس کرده که آن را می‌توان مکتب کیمیای تجربی و علمی نامید. ژولیوس روسکا دانشمند برجسته‌ای که در شناسایی کیمیا (شیمی) رازی به دنیای علم بیشتر سهم و جهد مبذول داشته، رازی را پدر شیمی علمی و بانی مکتب جدیدی در علم دانسته، شایان توجه و اهمیت است که قبلا این لقب را به دانشمند بلند پایه فرانسوی لاوازیه داده بودند. به هر حال آنچه مسلم است تأثیر فرهنگ ایرانی دوران ساسانی در پیشرفت علوم دوران اسلامی و از جمله کیمیاست که در نتیجه موجب پیشرفت علم شیمی امروزه شده است. نظریه اتمی و رازی : در فرآیند دانش کیمیا به علم شیمی توسط رازی، نکته‌ای که از نظر محققان و مورخان علم، ثابت گشته، نگرش “ذره یابی” یا اتمسیتی رازی است. کیمیاگران، قائل به تبدیل عناصر به یکدیگر بوده‌اند و این نگرش موافق با نظریه ارسطویی است که عناصر را تغییرپذیر یعنی قابل تبدیل به یکدیگر می‌داند. لیکن از نظر ذره گرایان عناصر غیر قابل تبدیل به یکدیگرند و نظر رازی هم مبتنی بر تبدیل ناپذیری آنهاست و همین علت کلی در روند تحول کیمیایی کهن به شیمی نوین بوده است. به تعبیر تاریخی زکریا، “کیمیا” ارسطویی بوده است و “شیمی” دموکریتی است. به عبارت دیگر، شیمی علمی رازی، مرهون نگرش ذره‌گرایی است، چنانچه همین نظریه را بیرونی در علم “فیزیک” کار است و بسط داد. اکتشافات رازی در شیمی : رازی توانست مواد شیمیایی چندی از جمله الکل و اسید سولفوریک (زیت الزاج) و جز اینها را کشف کرد. ارتباط رازی با دیگر دانش‌ها : رازی در علوم طبیعی و از جمله فیزیک تبحر داشته است. ابوریحان بیرونی و عمر خیام نیشابوری، بررسی‌ها و پژوهش‌های خود را از جمله در چگال‌سنجی زر و سیم مرهون دانش “رازی” هستند. رازی در علوم فیزیولوژی و کالبدشکافی، جانورشناسی، گیاه شناسی، کانی‌شناسی، زمین شناسی، هواشناسی و نورشناسی دست داشته است. گرچه رازی در سال ۳۰۴ خورشیدی؛ ۳۱۳ هجری قمری در زادگاهش چشم از جهان فروبست اما خورشید نبوغ رازی با آثار ماندگارش همیشه بر تاریخ علم می‌تابد. رازی مؤلف و پژوهشگر پرکاری بود. طبق فهرستی که ابوریحان بیرونی در کتاب « فهرست کتب رازی » ارائه کرده ۱۸۴ عنوان کتاب در زمینه‌های مختلف است که ۵۶ کتاب مرتبط با طب، طبیعیات، ۳۳ کتاب؛ منطق، ۷ کتاب؛ ریاضیات و اخترشناسی، ۱۰ کتاب؛ تفسیر و تخلیص کتابهای فلسفی و پزشکی دیگران، ۷ کتاب؛ علوم فلسفی و تخمینی، ۱۷ کتاب؛ ماوراءالطبیعه، ۶ کتاب؛ الهیات، ۱۴ کتاب؛ کیمیا، ۲۲ کتاب؛ کفریات، ۲ کتاب و فنون مختلفه، ۱۰ کتاب. تالیفات زکریای رازی : ۱٫ جامع کبیر ( الحاوی ) : این کتاب بزرگ‌ترین دانشنامه‌ی پزشکی است. رازی در آن نظریه‌های پزشکی طبیبان پیش از خود را باذکر منبع و بدون تغییر گردآوری کرده است. ابوعلی سینا در تالیف قانون از این کتاب بهره‌ی فراوان برده است. این کتاب در ۱۲۹۷ میلادی به لاتین ترجمه شده و بارها در اروپا تجدید چاپ گردید و جز کتابهای دانشکده پزشکی پاریس در ۱۳۹۵ بود. ۲٫ الکناش منصوری: زمانی که رازی به در خواست ابوصالح منصوربن اسحاق سامانی، والی ری به زادگاه خود بازگشت و ریاست بیمارستان ری را به عهده گرفت این کتاب را به نام وی نوشت. در این کتاب رازی از تشریح استخوان‌ها وعضلات، مغز، قلب، چشم، کلیه و مثانه، دستگاه گوارش، ستون فقرات و زوائد و سوراخ‌‍‌های آن، نخاع و غیره سخن گفته است. در مجموع این کتاب حاوی ۱۰ مقاله در توضیح مفاهیم پایه‌ای پزشکی است و بعد از الحاوی مهمترین کتاب پزشکی وی است. مقاله‌ی ۹ام آن با نام « درباره‌ی درمان همه‌ی بیماری‌ها از فرق سر تا نوک پا » بسیار مورد توجه بوده است و به طور جداگانه نیز در اروپا به چاپ رسیده است. این کتاب نخستین کتاب پزشکی چاپ شده به شیوه‌ی گوتنبرگ است. ۳٫ الجدری و الحصبه ( آبله وسرخک ) : پیرامون آبله و سرخک و شرح تفاوت‌های آنها است. همان طور که گفته شد رازی اولین پزشکی است که متوجه تفاوت این دو بیماری شد و به تالیف کتاب درباره‌ی آن پرداخت. نکته‌ی جالب در مورد این کتاب شیوه‌ی نگارش آن است که با اصول امروزی مطابقت می‌کند. ۴٫ تقاسیم العلل: رازی در این کتاب به دسته‌بندی و طبقه‌بندی بیماری‌ها پرداخته و چکیده‌ای از روش‌های درمانی آنها را بیان کرده است. ۵٫ الفصول (المرشد): چکیده‌ی پزشکی می‌باشد. ۶٫ فی محنه الطبیب و کیف ینبغی ان یکون: به شرح ویژگی‌های لازم برای پزشک می‌پردازد. ۷٫ برء الساعه: در آن فوریت‌های پزشکی را ارائه کرده. ۸٫ من لایحضره طبیب: روش‌های خود درمانی را برای اشخاصی که به پزشک دسترسی ندارند فراهم کرده است.
برچسب ها: نظرات ارزشمند خود را در مورد این مقاله از فرم ارسال نظر که در اخر همین صفحه وجود دارد برای ما ارسال کنید تا در سایت نمایش داده شودنظرات شما بعد از بررسی در سایت نمایش داده خواهد شد نمایش نظرات به معنای تایید انها توسط سایت نیست ونظرات شخصی بازدید کنندگان سایت در مورد این مقاله هست پیشاپیش از اینکه نظرات ارزشمند خود را در مورد این مطلب به سایت ارسال می کنید از شما ممنون هستیم باعرض پوزش بابت تاخییر ایجاد شده در تایید نظرات برای نمایش در سایت به دلیل مشغله کاری زیاد نظرات جدید با تاخییر بر روی سایت قرار میگیرند
اسنا رو از کجا پیدا کردین ؟
عالی بود
بسیار عالی بود. من تمامی مطالب مورد نیازم را گرفتم. با تشکر از مدیر سایت.
بد نبود
عالی
با تشکر از مطالب خو ب شما
عالی بود
خیلی عالی
عالی بود ولی در بارهی مرگ زکریای رازی نگفته بودید
خوب بود
ممنون
خیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییلی عالی
خیلی خوب بود ولی به درد من نخورد
خوب بود
دمتون گرم کارتون درست با مطالبتون خیلی حال کردم
باز هم
مرررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررررسی
mer30
خیلی ممنون
بعضی ها رازی رو ملحد و ضد خدا می دونن. می خواستم ببینم کتابی که در این مورد بحث کرده باشه سراغ دارید یا خیر؟
اگه لطف کنید جواب رو به ایمیلم بفرستید ممنون میشم.
خیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییلی بببببببببببببببببببببد ببببببببببود
مرسی عالی بود
خوب بود ولی به درد من نخورد چون خیلی طولانی بود
ممنون خیلی خوب بود
به درد من نمی خورد
خوب بود اما فکر کنم کمی طولانی است و خست کن تمام می شود
خوب بود اما فکر کنم کمی طولانی است و خسته
کن تمام می شود
خیلی زیاد بود ولی خوب بود
اونقدر
ازروش نوشتم که مرسیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی
دستم درد گرفت
اونقدر نوشتم که دستم درد گرفت مرسیییییییییییییییییییییییییی
حالا که خیلی اسرار میکنی خوب بوذ
عا لی بود از ازخ یلی چیز یاد گر فتم
عالی بود
باتشکر از شما این مطالب خیلی کمکم کرد
خوب
خوب بود ولی بدرد نمی خوورد
کاشکی کامل تر بود .ولی در کل عالی بود
گند بود
خیلی عالی بود سپاس گذارم از زحمت شما
خیییییییییییییییییییییییییییلی خوب بود اما مرگزکریارا نگفته بودید
مرسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسی
عالی بوداماخیلی طولانی بود
من با این که کوچک هستو مممممممممممممممنووووون
خیلی بدردم خورد تازه اون کسی که گفت خیلی بده و یکی گفت بد نبود به نظرم الکی گفتند احمق ها
خیلی خوب بود استفاده کردم
خیلی خوب بود
من قبلا چند بار از این سایت برای تحقیق وپزوهش به این سایت مراجعه کردم و آموزگارم استقبل زیادی از متن من کرد .ممنون از سایت خوبتون.
من قبلا چند بار برای تحقیق وپزوهش به این سایت مراجعه کردم و آموزگارم استقبل زیادی از متن من کرد .ممنون از سایت خوبتون.لطفا مطالب بیش تری در سایت قرار دهید
خوبببببببببببببببببببببببببببببببب ببببببببببببببببود……………………. خوبببببببببببببببببببببببببب نببببببببببببببببببود
خوب بود ولی خیلی ززززززززززززززززززززززززززززززززیییییییییییییییییییییاااااااااااااااااااددددددددددددد بود نتونستم بخونم
خوب اززحمات شمامتشکرم
خیلللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللی عالی بود
برای من خوب بود مرسی.
خییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییلی زیاد بووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووود
از نظر من برای ما خوب است که بیشتر در مورد دانشمندان تحقیق کنیم
خخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخییییییییییییییییییییییلی عالی بود
بد نبود
وااااااااااااااااای خخییلیی طولانیههههههههه
خییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییلی عالی بود از مدیر سایت متشکرم
خییییییییییییییییییییییییییییییییییییلی عالی بود از این بهتر نمی شود و از مدیر سایت متشکرم.
عاااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااالی
عالی بود ممنون
خیلی زیاد بود ممنون
خیلی بد بود
خوبه.بدنیست.ولی میتوانه بهترهم باشه.
ممننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننونم
عالی بور
ممنون
عالییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی
افرین
خوب بود
از شما خییییییییییییییییییییییلی منووووووووووووووووووووووووووووووووووونم
خیلی بی مزززززززززززززه بود
خیلی زیبا بود متشکرم
باحال بود
زکریای رازی درکجا دفن شد
خیییییییییییییییییییییییییییییییییییییلی عالی بود و مطالب جالبی هم داشت ممنون از مدیریت بازم میگم عالی بود
بسیار جالب اسث مثشکرم
ممننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننننون خیییییییییییییییییییییییییییییییییلی خوب بود
سلام هی بدک نبود حداقل ب درد تحقیق خواهرم میخورد
خوب، بدک نبود فقط کاش عکس هم داشت. مرسییییییییییییییییی!
ککلللللللللللللللللللللللللللللللللمات قلمبه سلمبه زیاد داره
عالی
ممنون خوب بود استفاده کردم
مطلب های بسیارزیبایی داشت
ممنون
mer30 kheyli khoob bood.
گند ترین مطلب دنیا
واقعا عالی و جامع بود
خیلی عالی بود و کمک زیادی به من کرد ممنون
ایول بعد از کلی دور زدن یه سایت کاربردی با امد.دستتتتتتتتتتون درد نکنه…
از روی هم دیگه کپی می کنین
عالی بود حرف نداشت
به درد لای جرز می خورد
خسته کننده بود!
عالی بود دست خوش از اراییه مطالب
فوق
چررررررت بووووووود
خیییییییییییییییییییییلی مطالب جالبی داشت. متشکرم
خییییییییییییییییییلی عالی بود.مرسییییییییییییییییییییی
دست شما دردنکنه اون نظری که اول دادم نادیده بگیرید
خیلی عالی بود ممممممممممممممممممممممنونم
خوووووووووووووووووووووووووووووووب بود
بسسسسسسسسسیارعاللللللللللللللللللللیبوووووووووووووووووووود
اشغال بود
اشغال بود
عالی است
خیییییییییییییییییییییییییییییییلی زیادوخوب بود
شلوم.خدا خیرتون بده
بسیار عالی بود. ممنون
عالی بود ولی درباری مرگ رازی نیامده بود
به دادم رسیییییییییییییییییییییییییییییییییییید
متشکرمممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممم
خیلی عالی
ممنون از سایت خوووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووبتان
خیلی مممممممممممنوووووووووونننننننن منو از دست قرقرهای خواهرم نجات دادید
عاللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللی
خیلی خیلی عالی بود
خیلیخوب وجالب بود ممنونازشما
خیلی جامع بود.
خیلی خوب است دستتون درد نکنه خدا قوت بچه ها
خیلی عالی بود دستتون درد نکنه بچه ها خدا قوت
ممنون خوب بود
ممنون
داغون بود :O
باتشکرازشمامطلاب بسیارخوب وجامعی بود
لطفاتصاویری دراین موردهم بگذارید.
*باتشکرفررررررررررررررررررررررررررراوان*
خیلی جالب بودامامطالب برای من که یک دختربچه هستم کمی طولانی وسنگین بود
خییییییییییییییییییییی عععععععععععععععععععععععععععاااااااااییییییییییییییی
بدبود همین
خوب بود همین
خیلی خوب بود
عاااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااالی
مرسی عالی بود
مرسی عالی بود
خیلی خوب بود ولی طولانی
خیلی خوب بود تنوعش هم خوب بود از این به بعد به سایتون سر می زنم ممنوننننننننن
عااااااااااااااااااالی است
خخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخیلی غالی بود
کوتاه بود بهتر هم میشد
عاللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللی
زیاد بود
خیلی خوب بود اما زیاد بود نتونستم همه رو برای تحقیقم بنویسم
مرسی عالی بود
خییییییییییییییییییییییییییییییییییییلی عالی
خیلی بد خیلی بد خخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخیلی
خیلی خوب بود اما خلاصه تر
بددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددددد
اصلا خوب نبود چون برای خواهرم میخواستم که ابتدایی باشه اما ب درد هیچی نخورد لطفا یکاری کنین
خیلی خیلی عالی بود
خیلی خیلی عالی بود
الافیا!!!!!!!!!!!!!!!برو به کارات برس نشسته چی مینویسه!!!.
ممممممممممممممممممممممرررررررررررررررررررسسسسسسییی
خیلی بد بود چرند
من یکی خوشم امد
من این سایت دوست دارم واو هممن راخیلی دوست دارد چون هر بار به دادم میرسد
عالی بود
خیلی جالب بود ممنون
خیلی عالی بود .فقط من محل دقیق مدفن رازی را متوجه نشدم در کجای شهر ری قرار دارد .لطف کنید من را راهنمایی کنید.ممنون
خیلی عالی بود.فقط تقاضا دارم محل دقیق آرامگاه دقیق رازی را در شهر ری اعلام کنید چون در هیچ مرجعی مشخص نشده.ممنون
زیاد
خییییییییییییییییییلی عااااااااااااااااااااالی بود.
مرسی عالی بود با اینکه من ۱۱ سالدارم حال کردم
بد بود
عالی
خیلییییییییییییییییییییییییییییییی خوب بود
عالیه
خیلی طولانیه
عااااااااااااااااااااالی بود هرچی میخواستم داشت ا ممنونم
ایول عالی
عالی بود
عالی بود
خیلی عالی بووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووود.مرسی و خدا حافظ.
عالیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی بود
عالی بود
ممنون واقاعالی بود
خیییییییییییییییییییلی بدبود چون متنت خیلی طولانی بود منم حوصله نکردم بخونم
من با این که مطالب کمی استفاده کرده ام ولی خیلی خیلی ممنونم
بدبود